Sinds de inwerkingtreding van het Verdrag van Amsterdam (1997) is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de officiële zetel van de belangrijkste instellingen van de Europese Unie en wordt het daarom meestal de hoofdstad van de Europese Unie genoemd. Het Gewest staat hoog aangeschreven voor zijn politieke functies.
De Europese Commissie, de Raad van de Europese Unie en de Europese Raad, het Comité van de Regio's en het Europees Economisch en Sociaal Comité hebben hun officiële zetel in Brussel. Hoewel de officiële zetel van het Europees Parlement in Straatsburg is gevestigd, vinden commissie- en fractievergaderingen en de meeste interinstitutionele interactie in Brussel plaats, waardoor Brussel de facto de hoofdzetel van het Parlement is. Tot slot zijn een aantal andere EU-agentschappen en interinstitutionele organisaties van de EU hier gevestigd. In Brussel werken ongeveer 40.000 mensen voor de EU.
Het feit dat Brussel de hoofdstad van de EU is, heeft duizenden internationale organisaties naar Brussel gelokt. Het gaat onder meer om intergouvernementele organisaties, diplomatieke vertegenwoordigingen, regionale vertegenwoordigingen, internationale profit en non-profit, verenigingen, advocatenkantoren en directe vertegenwoordigers van particuliere bedrijven, non-profitorganisaties en overheidsinstanties.
INTERGOUVERNEMENTELE ORGANISATIES
Vanwege de aanwezigheid van de EU en haar centrale ligging, kiezen veel intergouvernementele organisaties ervoor om zich in Brussel te vestigen of er een vertegenwoordiging te openen. Intergouvernementele organisaties hebben rechtspersoonlijkheid krachtens internationaal publiek recht en worden door ten minste twee lidstaten opgericht door middel van een internationaal verdrag. Tot de belangrijkste behoren de NAVO, Eurocontrol, verschillende VN-organisaties en de Benelux-Unie. De volledige lijst van intergouvernementele organisaties kunt u in onze publicatie “Brussel, Internationale Hoofdstad” raadplegen.
NIET-GOUVERNEMENTELE (INTERNATIONALE) ORGANISATIES EN INTERNATIONALE VERENIGINGEN
Duizenden internationale verenigingen uit de profit- en non-profitsector hebben hun zetel of minstens een bijkantoor in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het Transparantieregister van de Europese Unie maakt een onderscheid tussen handels-, bedrijfs- en beroepsverenigingen enerzijds en niet-gouvernementele organisaties anderzijds. De aanwezigheid van deze internationale verenigingen vereist een conferentie-infrastructuur van goede kwaliteit en genereert een belangrijk zakentoerisme (MICE) voor het Gewest.
Naast overheidsadministraties, internationale of nationale, en verenigingen, vestigen andere organisaties zich in Brussel voor lobbydoeleinden. Het gaat om professionele adviesbureaus, advocatenkantoren of zelfstandige consultants, maar ook om in-house lobbyisten, denktanks, onderzoeks- en academische instellingen en organisaties die kerken en religieuze gemeenschappen of privébedrijven vertegenwoordigen.
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest herbergt na Washington ook de grootste concentratie lobbyisten ter wereld. Naar schatting meer dan 20 000 lobbyisten, die voornamelijk zakelijke belangen vertegenwoordigen, richten zich op EU-besluitvormers.
